“İnternette kafama göre dolaşırım, istediğimi de yaparım, kimsenin haberi olmaz.” demeyin. İnternette “sır saklanır, unutulur, silinir” diye bir şey yoktur. Çünkü insanın olduğu yerde iyi niyetli olanlar kadar kötü niyetli olanlar da vardır. En iyisi, niyetinize göre sıradan bir internet kullanıcısı olmak ve kesinlikle sosyal paylaşım sitelerini kullanmamaktır.
İnternetin kullanımı ve sağladığı hizmetler yaygınlaştı. İnternette mahremiyetin korunması da internetin yaygınlaşmasına paralel olarak zorlaştı. Mahremiyeti koruyanlarla ona karşı saldıranların birbirleriyle olan ilişkileri de kafalarda soru işareti bırakıyor. En önemli soru işareti ise internette bulunulan süre içerisinde yapılan işlemlerin hangi üçüncü şahıslar ya da kurumlar tarafından izlendiğinin bilinmemesidir.
İnternette kimler tarafından kayıtlarımızın tutulduğunu bilmiyoruz. Ancak sosyal paylaşım siteleri sayesinde artık “kişisel mahremiyet” sosyal bir norm olmaktan çıktı. Kişisel mahremiyetin kalmamasına rağmen insanların sosyal medyaya nedense son zamanlarda merakları arttı. Sosyal medya iletişim kurmayı artırıyor düşüncesiyle günümüzde bütün dünyada fenomen haline geldi. Ancak kullanıcıların kişisel bilgilerinin ne olduğu konusunda en küçük bir bilgileri bile yok.
En mahrem bilgilerini gönüllü bir şekilde sosyal medya sitelerine saçanların durumunun tam bir tarifini yapacak olursak “paylaşım çılgınlığı” demek çok doğru olur. İnsanlar herhangi bir kriter aramaksızın ve sonucunu düşünmeksizin internette ihtiyaçlarını gidermek adına sosyal paylaşım, alış-veriş, teknik servis, forum siteleri gibi güvenilir veya güvenilmez tüm sitelere kişisel bilgilerini vermeye çok hevesliler. Yavaş yavaş bunun önüne geçmek ve bilinçli bir şekilde interneti güvenli kullanmak için ne gibi adımlar atılacağını siz okurlarımız için araştırdık. İşte interneti güvenli kullanmanın püf noktaları:
- Kimlik bilgileri: Gerekli olmadığı müddetçe, isim, adres, doğum tarihi, mesleğiniz gibi bilgileri doğru paylaşmayın. Kötü ellerde bu gibi bilgiler zararlı olabilir.
- TC kimlik numarası: Artık teknik servislerde bile TC kimlik numarası sorulur oldu. Gerekli görmediğiniz, SSL sertifikası olmayan sitelere gerçek kimlik numaranızı vermeyin. TC kimlik no bilindiği takdirde sicil numaranızdan tutun da anne kızlık soyadına, yaşadığınız apartmana kadar her şey bulunabiliyor artık! Ayrıca, TC kimlik no ve bir kimlik fotokopisiyle yapılamayacak işlem yok gibi. Mesela biri sizin adınıza telefon hattı çıkarabilir ve tehlikeli kişilerle görüşmeler yapabilir. Bunun sonucunda tüm gününüzü karakolda polis nezaretinde geçirebilirsiniz. Bu en basiti. Varın, gerisini siz düşünün.
- Kredi kartı bilgileri (SSL): SSL (Secure Socket Layer) en basit anlatımıyla, yazmış olduğunuz bilginin sadece karşı tarafta (bu durumda söz konusu taraf banka) deşifre edilebilecek şekilde şifrelenerek gönderilmesidir. SSL sertifikalı siteler haricinde kredi kartı numarası, son kullanma tarihi ve CVV-CVV2 kodunu hiçbir siteye vermeyin. Bu bilgiler kredi kartınızdaki tüm limitin online ortamda kullanılması için yeterlidir. Yani birisi bu üç bilgiyle kredi kartınızı rahatlıkla faturalarını ve taksitlerini ödeyebilir, sanal ortamda kendine bir ev dahi satın alabilir. Ayrıca; kredi kartı şifrenizi banka görevlisi dâhil kimseyle paylaşmayın, yapabiliyorsanız her kredi kartı için farklı bir şifre kullanın ve kredi kartınızı kopyalanma riskine karşın pos makinesi harici bir makineden geçirilmesine izin vermeyin.
- Sosyal paylaşım ağları: Sosyal site kayıtlarında, arkadaş listesindeki kişiler rahatlıkla birbirlerinin hangi konumda ve kimlerle ilişkide olduğunu bilebilirler. Eğer nerede, ne zaman, kiminle, hangi nedenle karşılaşabileceğinizi az çok kestirmek istiyorsanız, bu sitelere kayıt olmayın.
Geçen ay televizyonda çıkan bir haberde yaz tatiline çıkanların evlerini soymak isteyen hırsızların internetteki ünlü sosyal etkileşim sitelerini takip ettikleri ortaya çıktı. Bu konuda bir deneme yapan Expressen Gazetesi, birkaç dakika içerisinde Emelie isimli genç bir kızın internetten ev adresine, telefon numarasına ve şu an Barcelona’da tatilde olduğu bilgisine ulaştı. Gazete, Emelie’yi arayarak olası hırsızlık tehlikesini bildirdi.
Sohbet programları kullanırken DİKKAT: İnternette ücretsiz indirilebilinen programları kullanmamaya çalışın. Mümkünse satın alıp kullandığınız programları dahi online olan özelliklerini kapatın.
Tanımadığınız ve güvenmediğiniz maili açmayın: Şüphe duyduğunuz e-postalarla gelen bağlantı adreslerine girmek veya ekini açmak risklidir. Zararlı programcıkların bilgisayarınıza yüklenmesine, virüs, keylogger veya casus programların etkin hale gelmesine neden olabilirler.
Anti-virüs kullanın: Bilgisayarınızı düzenli olarak, yeterli sıklıkta, antivirüs ve antispyware yazılımları ile taratmanız gerekmektedir. Casus yazılımları, bilgilerinizi çeşitli amaçlar için çalan yazılımlardır. Aynı zamanda gereksiz trafik arttırıp, bağlantı hızınızı da azaltabilirler.
