Bir Ağaçtan Sızan Sakız

2018 yılında Muğla’ya, bir arkadaşımı ziyarete gitmiştim. Bu vesile ile sığla ağaçlarını gördüm ve araştırmaya başladım. Ağaçların öyle güzel, öyle tatlı bir havası vardı ki, anlatamam. Sanki verdiği oksijen, diğer ağaçlardan başkaydı. Akciğerlerin en ücra köşesine kadar nüfuz ediyordu. Bu ağaçtan bir de yağ ve sakız elde ettiklerini öğrendim. “Vay be!” dedim, “Bu kadar önemli bir şey ve bizim bundan haberimiz yok.” 

İlk araştırmaya başladığımda, sığla ağacından elde edilen “Günlük” veya “Akgünlük” sakızının, Peygamber Efendimiz (s.a.v.) tarafından tavsiye edildiğini fark ettim. Peygamber Efendimiz (s.a.v.), evlerde, yakılarak hoş rayihasının çıkarıldığı zaman, havanın güzelleşmesine ve temizlenmesine katkı sağlayan akgünlüğü, bir hadîs-i şerîflerinde şöyle ifade buyurmuşlardır: “Evlerinizi akgünlük ve kekik ile tütsülendiriniz.” (E. Nuaym vr. 109/a.)  Daha sonra Hazreti Ali (k.v.) Efendimiz döneminden bir hatıraya rastladım.
Bir kişi, Hazreti Ali Efendimiz’e gelerek unutkanlığından dolayı şikâyette bulunmuş. Hazreti Ali Efendimiz de, “Günlük çiğne! O, kalbe kuvvet verir ve unutkanlığı giderir,” buyurmuşlar.
Günlük ya da akgünlük sakızı, birçok İslam büyüğü tarafından da zikredilmiş ve tavsiye edilmiştir. Bunlardan bazıları şöyledir:

Yine bir kimse de unutkanlığından dolayı Enes Bin Malik’e (r.a.) şikâyette bulunmuş. O da: “Sana akgünlüğü tavsiye ederim. Akşamdan ıslat, sabah olunca aç karnına iç! Çünkü o, unutkanlığa karşı gayet faydalıdır,” buyurmuştur.
İbni Abbas (r.a.) ise akgünlük hakkında şöyle bahsetmiştir: “Bir miskal (yaklaşık 5 gram) şeker, bir miskal akgünlük ile dövülerek karıştırılıp bir hafta aç karnına alınırsa, idrarı söktürür, unutkanlığa karşı da iyi gelir.” (Bağdâdî s. 149; E. Nuaym vr. 112/a.)

En iyisi, Muğla’da

Sığla ağacının en verimlisi ve en sağlıklısı, Muğla’nın Köyceğiz, Fethiye, Marmaris ve Milas ilçelerinde yetişir. Yaklaşık 20 metre boyuna ulaşabilen bu ağaç, çınara benzeyen kalın dallı ve kış ayında yapraklarını dökmeyen bir yapıya sahiptir. Yaz mevsiminde yeşilimsi renkte çiçekler açar. Nemli ve humuslu toprakları sevmesiyle bilinir. Kendi döktüğü tohumlardan çoğalarak bir orman oluşturacak kadar verimli ve azimli bir ağaçtır.

Günlük sakızı elde etme yöntemi

Günlük sakızı, ağacın gövdesinden sızan günlük yağının alınması ile elde edilen kurumuş maddeye verilen isimdir. Ağacın, odunlaşmış gövdesi üzerinde balsam ismi verilen birtakım kanalları bulunmaktadır. Her bir ağaçtan ortalama 2-3 senede bir defa olmak üzere yaz mevsiminde bu kanallardan uzunlamasına yarıklar açılarak, bu yaş ve kurumuş kabukları çıkartılır. Daha sonra bu yağ kurutularak sakız hâlini alması sağlanır. Ayrıca yağı da özel olarak ayrılarak kullanılabilmektedir.

Dertlere devası, hastaları şifası

Sığla ağacından elde edilen hem günlük yağının hem de sakızının çok kuvvetli antiseptik özelliğe sahip olması ve yüksek oranda C vitamini içermesi, başta gelen faydalarındandır. Ancak günlük sakızının çiğnenmesi ve yağının ayrıca kullanılmasının yararları daha fazladır. Bunlardan bazıları şu şekilde sıralanabilir:

• Mide ve bağırsaklarda bulunan ülserlerin iyileşmesinde etkilidir. Bunun için sığla yağının sulandırılıp balla karıştırılarak tüketilmesi tavsiye edilir.
• İç ve dış yaraların temizlenmesinde ve iyileşmesinde etkilidir.
• Uyuz, mantar gibi deri hastalıklarında günlük merhemi ya da yakısı uygulanabilir. Asalak öldürücü ve iyileştirici etkisi bulunmaktadır.
• Günlük yağı ve günlük sakızı, çok iyi bir balgam söktürücüdür.Nefes darlığı giderici ve bedeni rahatlatıcı etkilere sahiptir.
• Günlük sakızı, kuru üzüm ile karıştırılıp tüketilmeye devam edilirse unutkanlığı giderir ve mideyi kuvvetlendirir.
• Günlük sakızının çiğnenmesi, başta diş etlerinin ve dişlerin kuvvetlenmesine fayda sağlar. Ağız içinde bulunan mikropları öldürür. Dilin üzerinde oluşan beyaz tabakanın yok olmasına ve dilin kırmızılaşmasına fayda sağlar.
• Günlük sakızının çiğnenmesi, ağız kokusunun bertaraf edilmesine katkı sağlar.
• Köz haline gelen kömürün üzerine 3-5 tane atabilir ya da temiz bir tavada ısıtarak ortaya çıkan hoş rayiha ile evinizi tütsüleyebilirsiniz. Bu şekilde evin her köşesine ulaştırabilirsiniz. Sonrasında evinizi havalandırmayı unutmayın.
Hülasa, Hazreti Allah, bir ağacı türlü dertler için şifa vesilesi kılmıştır. İşin ehli olanlar, onu tavsiye etmiş. Neticede bizlere de tavsiyeye uymak kalmış.

Kaynakça:
• Tıbbi Nebevi Ansiklopedisi, Ali Rıza Karabulut, Cilt 1, Sayfa 38-39
• Şifalı Bitkiler ve Doğal İlaçlarla Tedavi, Abdülmecit Yıldız, Sayfa 292-293
• Hastalıksız Uzun Ömür İçin Şifalı Bitkiler ve Emraz, H. Arif Pamuk, Sayfa 339
• Sağlığımız İçin Yararlı Bitkiler, Vejat Ebcioğlu, Sayfa 62-63
• Şifalı Bitkiler Ansiklopedisi, Arif Pamuk, Sayfa 561
• Şifalı Bitkiler, Dr. Adil Asımgil, Sayfa 148-149